Op de laatste dag van juli en de eerste dag van augustus 2024 verschenen er twee publicaties over belangrijke onderzoeken die mijn aandacht trokken. In het gezaghebbende wetenschappelijke vakblad The Lancet verscheen een publicatie over veertien risicofactoren die een rol spelen bij kans op dementie. De andere publicatie is van de BBC en ging over het Foetal Alcohol Syndrome, wat staat voor de mogelijke gevolgen van alcoholgebruik voor de foetus tijdens zwangerschap. Beide onderzoeken hebben te maken met leefstijl. Wat doe je als mens wel en wat doe je niet, wat consumeer je wel en wat laat je staan. Ik doe zelf de wekelijkse boodschappen en verbaas mij telkens weer over de enorme schappen in de supermarkten met ongezonde producten die worden gekocht en dus geconsumeerd. Het is een welvaartsverschijnsel dat niet genoeg kan worden belicht.
Risicofactoren Dementie
Dementie is een groeiend probleem in onze vergrijzende samenleving. Ik heb twee van mijn zussen en mijn broer het afgelopen decennium verloren aan deze wrede ziekte en diverse kennissen en vrienden. Je vraagt je dan aan wanneer je zelf aan de beurt bent. Ik houd de kwaliteit van mijn geheugenfunctie goed in de gaten, maar welk geheugenverlies komt door ouderdom en welk kan mogelijk een gevolg zijn van dementie. In de publicatie in het wetenschappelijk tijdschrift The Lancet wordt gesteld dat er veertien risicofactoren factoren zijn die van invloed zijn op dementie en die direct aangepakt moeten worden, ook als er sprake is van een genetische aanleg. Een sociale risicofactor op jonge leeftijd is weinig scholing. Op middelbare leeftijd komen daar bij gehoorverlies, ernstig overgewicht, diabetes, roken, onvoldoende lichaamsbeweging, hoge bloeddruk, hoog LDL-cholesterol, overmatig alcoholgebruik, hersenletsel en depressie. Op oudere leeftijd kunnen factoren als luchtverontreiniging, eenzaamheid en verlies van gezichtsvermogen een rol spelen. Er zijn ook niet beïnvloedbare factoren zoals leeftijd, geslacht en genen (1 citaat en geparafraseerd). Ook de acceptatie en mantelzorg van familieleden kan invloed hebben is mijn persoonlijke ervaring. Ik vond de publicatie een verademing. De gevallen van dementie in mijn omgeving gaven mij als 76-jarige het gevoel dat ieder geval van dementie tot een nauwelijks te beïnvloeden doemscenario leidt. Ik dank de onderzoekers voor het geven van hoop dat leefstijl wel degelijk kan helpen.
Risicofactoren alcoholgebruik door vaders voor de conceptie en door moeders gedurende de zwangerschap
Een dag eerder verschenen er resultaten van onderzoek naar het Foetal Alcohol Syndrome (FAS). Meer dan 50 jaar wordt gewaarschuwd voor alcoholgebruik tijdens de zwangerschap. Onderzoek leert dat 1 alcoholische consumptie per week al invloed kan hebben op de ontwikkeling van kinderhersenen en bijvoorbeeld het ontstaan van leerproblemen. Tijdens de zwangerschap wordt alcohol in het bloed van de zwangere vrouw direct doorgegeven aan de foetus via de placenta. Nieuw onderzoek leert dat alcoholgebruik door de vaders voor de conceptie ook een risico kan vormen voor een foetus tijdens de zwangerschap die volgt. Ten aanzien van het FAS hadden vrouwen geprotesteerd dat ze tijdens een zwangerschap niet hadden gedronken, maar dat wel de man alcohol had geconsumeerd soms bovenmatig. Onderzoek stelt hen in het gelijk (2). Wel is het gebruik van alcohol tijdens de zwangerschap door vrouwen risicovoller dan voor de conceptie door mannen. 
Door omstandigheden ben ik al langer geïnteresseerd in de relatie tussen de placentafunctie en problemen tijdens de ontwikkeling en op latere leeftijd. Ik schreef daarover het boek het Placenta Mysterie. Zie tevens de petitie die ik hierover zond naar het Europees Parlement. Aanleiding was de diagnose Myotone Dystrofie type 1 die werd gesteld bij enige familieleden en bij vrouwen negatieve gevolgen kan hebben voor de placentafunctie en dus de foetus. Aanleiding was tevens dat onderzoek heeft aangetoond dat tijdens de Hongerwinter ondervoeding leidde tot ontwikkelingsstoornissen. Zou er een relatie kunnen zijn tussen de vele gevallen van dementie in de familie is dan de vraag die opkomt? Zie de website hongerwinter.nl.
Slotopmerkingen: Gelet op de grote veranderingen die op de zorg afkomen met meer aandacht voor preventie, zelfstandig blijven wonen en leefstijl mag het duidelijk zijn dat de beschreven onderzoeken uiterst relevant zijn. Zie daarvoor ook de overige artikelen op de pagina ‘Artikelen’, waaronder ook mijn petitie aan het EU-parlement. In een volgende publicatie besteed ik aandacht aan een nieuw boek van oud-psychiater Bram Bakker ‘Verslaafd aan geld. De meest gemiste diagnose’. Op grond van seculiere bronnen, de Bijbel en zijn ervaring als gerenommeerd psychiater gaat Bakker in op de invloed van geld op individu en samenleving. Boek over placenta is niet meer leverbaar.
Bronnen:
1.Wetenschappelijk tijdschrift The Lancet, ‘Dementia Prevention, intervention and care 2024’ en ‘Risk Factors for Dementia’ Published juli 31, 2024. Dementia prevention, intervention, and care 2024 (thelancet.com) en Risk factors for dementia (thelancet.com)
Tevens De Telegraaf redactie Buitenland, 1/8/2024 ‘Deze veertien risicofactoren spelen rol bij kans op dementie’. Deze veertien risicofactoren spelen rol bij kans op dementie | Buitenland | Telegraaf.nl
2.BBC 31/7/2024 Amanda Ruggeri ‘Foetal Alcohol Syndrome: why fathers need to watch what they drink too’. Tevens gecovered in NOS Journaal van 2/8/2024. Foetal alcohol syndrome: Why fathers need to watch what they drink too (bbc.com)